جایگاه حضرت فاطمه(س) در آیات قرآن

بر اساس منابع تفسیری و حدیثی اهل سنت، تقریباً صد و سی و پنج آیه در چهل و نه سوره به نوعی درباره حضرت فاطمه(س) است. البته این تعداد غیر از آیاتی است که در منابع شیعه ذکر شده است. دو سوره، یعنی دهر و کوثر هم به طور کامل در شأن فاطمه(س) نازل شده است.

همه آیات و سوره های نازل شده در این باره در چهار دسته جای می گیرد:

1. اسباب نزول: یعنی آیاتی که حضرت فاطمه(س) سبب نزول آن بوده است.

2. شأن نزول: یعنی آیاتی که در شأن آن حضرت نازل شده است.

3. جری و تطبیق: یعنی آیاتی که حضرت فاطمه(س) به عنوان مصداقی از آن اراده شده است.

4. بطن: یعنی آیاتی که حضرت فاطمه(س) به عنوان باطن آن مورد نظر است.

سوره ها و آیاتی که حضرت فاطمه(س) سبب نزول آنهاست

از مجموع چهار آیه ای که در این باره در روایات اهل سنت آمده است، یعنی آیات تطهیر، اعطا، ایثار و تجاره، بحث را پیرامون سه آیه اول متمرکز می کنیم. البته باید یادآوری کنم که سوره دهر هم سبب نزولش فاطمه(س) است، چون این بحث قبلاً چاپ شده، لذا از نقل آن خودداری می کنم.

1. آیه تطهیر

انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیراً

جز این نیست که خداوند می خواهد پلیدی را از شما اهلبیت(ع) دور کند و شما را به راستی پاک سازد.

بر اساس روایات بسیار از فریقین، که از صحابه و تابعین به حد تواتر رسیده است، آیه تطهیر در شأن اصحاب کساء نازل شده است. بررسی روایات فریقین نشان می دهد که فاطمه(س) سبب نزول این آیه است. این آیه بر طهارت و عصمت اصحاب کساء دلالت تام دارد.

ابوسعید خدری از ام سلمه چنین روایت کرده است:

آیه تطهیر در خانه من نازل شد. من بر در خانه نشسته بودم. گفتم: ای رسول خدا، من از اهلبیت(ع) نیستم؟ فرمود: تو بر خیر و نیکی هستی ، تو از همسران پیامبر هستی. گفت: و در منزل، رسول خدا، علی، فاطمه، حسن و حسین بودند.

سبب نزول

عبدالله بن جعفر می گوید: رسول خدا به رحمت الهی که از آسمان می آمد نظر کرد و سپس دستور داد اهلبیت(ع)، یعنی علی، فاطمه، حسن و حسین را جمع کردند. سپس کسای خویش را بر آنان افکند و دعا کرد و سپس آیه تطهیر نازل شد. حاکم نیشابوری سپس می گوید: «هذا حدیث صحیح الاسناد؛این حدیث صحیح السند است.»

روایات دیگری نیز از صحابه، همچون عمر بن ابی سلمه، ابو سعید خدری، و دیگران نقل شده که آیه تطهیر در خانه ام سلمه در شأن پنج تن آل عبا نازل شده است.

رفتار پیامبر پس از نزول آیه

ابن عباس نقل می کند:

شهدنا رسول الله تسعه اشهر یاتی کل یوم باب علی بن ابی طالب عند وقت کل صلاة فیقول: السلام علیکم و رحمة الله». انما یریدالله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیراً» الصلاة یرحمکم الله. کل یوم خمس مرات؛

ما دیدیم که رسول خدا نه ماه تمام، هر روز وقت هر نمازی در خانه علی بن ابی طالب می آمد و می فرمود: درود و رحمت و برکات خدا بر شما اهلبیت(ع) باد. نماز! خداوند شما را مشمول رحمت خویش قرار دهد . این عمل را پیامبر هر روز پنج بار تکرار می کرد.

همین مضمون با اندکی تفاوت توسط انس بن مالک،ابی برزه، ابی الحمراء و ابوسعید خدری نقل شده است.

برخی از بزرگان که این حدیث را نقل کرده اند، عبارت اند از:

ابن عباس انس بن مالک،ابوسعید خدری، ابودرداء،ابوهریره، ابی الحمراء، ابی برزه، ابی لیلی، براء بن عازب، ثوبان (غلام پیامبر)،  جابر بن عبدالله انصاری،زیدبن ارقم، سعد بن ابی وقاص،سلمان فارسی، صبیح (غلام ام سلمه)،  صفیه بنت شیبه عبدالله بن جعفر طیار،[44] عمربن ابی سلمه،عطیه، معقل بن سیار، واثله بن اسقع،ام المؤمنین ام سلمه، ام المؤمنین ام سلیم ام المؤمنین زینب، ام المؤمنین عائشه و ام المؤمنین صفیه.

احتجاج کنندگان به آیه تطهیر در حق اصحاب کساء

1. امام علی(ع) در شورا برای خود به آیه تطهیر احتجاج کرد.

2. امام حسنائمه(ع) دو مرتبه به آیه تطهیر احتجاج نمود. روز ضربت خوردن خودش بالای منبر رفت و به این آیه احتجاج نمود. بعد از شهادت امام علی(ع) نیز بالای منبر رفت و به آیه احتجاج نمود.

3. امام حسین(ع).

4. امام زین العابدین(ع) با مرد شامی.

5. امام رضا(ع).

6. ابن عباس برابر گروهی به این آیه احتجاج نمود.

7. سعد بن ابی وقاص بر معاویه احتجاج نمود.

8. واثلة بن اسقع در برابر گروهی که امام علی(ع) را دشنام می دادند، به این آیه احتجاج کرد.

9. ام سلمه در حق اصحاب کساء به آیه تطهیر احتجاج نمود.

منبع:http://www.hawzah.net/fa/magazine/magart/2691/6562/76317?ParentID=78921